Αντικείμενο ημερίδας που διεξήχθη στις 9/10 στη Θεσσαλονίκη
με συμμετοχή του δημάρχου Πλατέος Φώτη Δημητριάδη
με συμμετοχή του δημάρχου Πλατέος Φώτη Δημητριάδη
Η αξιοποίηση εφαρμογών της τηλεϊατρικής από τους δήμους για τη παροχή υπηρεσιών τηλεπρόνοιας, βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ημερίδας με θέμα «Ο ρόλος της τηλεματικής στην κοινωνική πολιτική των ΟΤΑ», που έγινε στις 9/10 στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης από την αντιδημαρχία κοινωνικής πολιτικής του δήμου Θεσσαλονίκης. Αφορμή για τη διεξαγωγή της ημερίδας απετέλεσε η επικείμενη έναρξη της λειτουργίας κέντρων προληπτικής ιατρικής στα ΚΑΠΗ του δήμου Θεσσαλονίκης που εγκαινιάζει την Τρίτη 13/10 ο δήμαρχος κ. Βασ. Παπαγεωργόπουλος. Εισηγήσεις στην ημερίδα έκαναν ειδικοί πανεπιστημιακοί καθηγητές, εκπρόσωποι των εταιριών Vodafone και iDSmartway, ενώ o δήμαρχος Πλατέος κ. Φώτης Δημητριάδης και ο διευθύνων σύμβουλος της e-trikala κ. Οδυσσέας Ράπτης παρουσίασαν τις εμπειρίες από την εφαρμογή προγραμμάτων τηλεϊατρικής στους δήμους τους.
Την έναρξη των εργασιών της ημερίδας έκανε ο αντιδήμαρχος κοινωνικής πολιτικής του δήμου Θεσσαλονίκης κ. Αστέριος Δεληγιάννης, που ανήγγειλε τα εγκαίνια προγράμματος προληπτικής ιατρικής στα ΚΑΠΗ του δήμου Θεσσαλονίκης με τη χρήση της τηλεϊατρικής, που θα υλοποιηθεί με τη συνδρομή του εργαστηρίου πειραματικής φυσιολογίας της ιατρικής σχολής του ΑΠΘ και υπεύθυνο τον καθηγητή της ιατρικής σχολής του ΑΠΘ κ. Γιώργο Ανωγειανάκη. Στην ομιλία του ο κ. Δεληγιάννης είπε μεταξύ άλλων: «Εμείς οι παλαιότεροι γιατροί -και μιλώ με την ιδιότητα του καρδιολόγου- μάθαμε να ζούμε τον άρρωστο κοντά μας, να χρησιμοποιούμε το ακουστικό, να χρησιμοποιούμε τη ζωντανή επικοινωνία. Περάσαμε πλέον σε μία άλλη εποχή τεχνολογίας όπου χρησιμοποιούμε τα διαγνωστικά μέσα και τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα πρόκληση που θυμίζει την εικονική πραγματικότητα, μια προέκταση στο χώρο και στο χρόνο: Ο γιατρός από τη μια μεριά είναι κοντά στον ασθενή και από την άλλη έχουμε τον ειδικό, αυτόν που χρειάζεται ο ασθενής για τη διάγνωση, να βρίσκεται στην άλλη πλευρά μπροστά σε μια οθόνη. Η ιατρική φροντίδα περνά σε μια άλλη εποχή, ελπιδοφόρα και ικανή να λύνει πιο πολλά προβλήματα. Που δίνει τη δυνατότητα στους δήμους με ειδικά προγράμματα τηλεϊατρικής, όπως αυτό που ξεκινάμε από τα ΚΑΠΗ του δήμου μας, ν' αγκαλιάσουμε όλους τους δημότες. Ωστόσο -όπως επισήμανε ο κ. Δεληγιάννης- υπάρχουν δύο προβλήματα που πρέπει να ξεπεραστούν. Το ένα έχει να κάνει με το κατά πόσο είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι, εμείς οι γιατροί, να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις νέες τεχνολογίες και το άλλο αφορά τους κινδύνους παραβίασης των προσωπικών δεδομένων των ασθενών. Οι απαντήσεις που θα δοθούν σε αυτά τα ζητήματα θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη διάδοση και αποδοχή, από τον ιατρικό κόσμο και την κοινωνία, των εφαρμογών της ηλεκτρονικής υγείας». Ο αντιδήμαρχος έκλεισε την ομιλία του, δηλώνοντας αισιόδοξος για την επιτυχία του προγράμματος τηλεϊατρικής στα ΚΑΠΗ του δήμου Θεσσαλονίκης και ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες για την παρουσία τους στην ημερίδα.
Ο καθηγητής και διευθυντής του εργαστηρίου πειραματικής φυσιολογίας της ιατρικής σχολής του ΑΠΘ κ. Γιώργος Ανωγειανάκης, που συντόνισε τις εργασίες της ημερίδας, ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής: «Σήμερα η ιατρική αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα: Να αφήσει τους γιατρούς να τους χρησιμοποιήσουμε. Υπάρχουν πολλές παρανοήσεις για το τι είναι τηλεϊατρική. Η τεχνολογία έχει ξεφύγει μπροστά από μας τουλάχιστον 20 χρόνια. Ο μέσος εργαζόμενος σε ένα νοσοκομείο δεν μπορεί να φανταστεί, δεν ξέρει τι θα κάνει εάν περάσει τα ιατρικά δεδομένα σ' έναν υπολογιστή ή -εάν χρειαστεί να χρησιμοποιήσει κάποια ηλεκτρονική συσκευή- εάν θα μπορέσει να τα καταφέρει. Λέω συχνά, είναι εάν θέλετε το δικό μου motto ότι «οι γιατροί και οι νοσοκόμες νομίζουν ότι το ποντίκι και ο υπολογιστής δαγκώνει». Βρισκόμαστε δυστυχώς, για τους μεγαλύτερους από εμάς, σ' αυτή τη φάση. Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα. Το δεύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με μία μεγάλη ευθυνοφοβία. Κανένας δεν θέλει αυτά που κάνει να τα καταγράφει. Δυστυχώς πίσω από δικαιολογίες όπως "έχω να κάνω πάρα πολλά πράγματα", "δεν προλαβαίνουμε", "δεν είμαστε εύκαιροι να το περάσουμε στον υπολογιστή" στην πραγματικότητα εμείς οι γιατροί, τουλάχιστον οι περισσότεροι από εμάς, θέλουμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα να κάνουμε ένα μικρό ιατρικό λάθος, το οποίο είναι ανθρώπινο και μπορεί να είναι και ανώδυνο. Το τρίτο πρόβλημα είναι ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι, οι ασθενείς, φοβούνται να χρησιμοποιήσουν την τηλεϊατρική λόγω των προσωπικών δεδομένων. Η αλήθεια είναι ότι το διαδίκτυο το χρησιμοποιούμε ως μέσο μεταφοράς δεδομένων, όχι ότι τα δεδομένα μας είναι στο διαδίκτυο. Όλα αυτά έχουν αποτελέσει προβλήματα στην εφαρμογή της τηλεϊατρικής. Πιστεύω όμως ότι σιγά-σιγά θα τα ξεπεράσουμε, γιατί η τηλεϊατρική μας δίνει τεράστιες δυνατότητες. Επιτρέπει την επεξεργασία και χρήση δεδομένων, να γίνονται ομαδοποιήσεις και βαθειές μελέτες με άμεσα και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Μας βοηθάει να κάνουμε μαζική παρακολούθηση δεδομένων, να έχουμε ενιαία διασυνδεδεμένα δίκτυα, όπως αυτό που αφορά δότες-λήπτες οργάνων, με άμεσα διαθέσιμες πληροφορίες που ήδη σώζουν ζωές. Η πρόληψη είναι το μεγαλύτερο χαρτί της τηλεϊατρικής. Μπορεί να απλοποιήσει τη ζωή μας, να πετύχει καλύτερη ποιότητα ζωής, με τον ειδικό να μπορεί να στείλει οποτεδήποτε και από οπουδήποτε μηνύματα στους ασθενείς του, με ένα τηλεφώνημα».
Η κ. Ναυσικά Ζευγώλη, υπεύθυνη εταιρικής υπευθυνότητας της εταιρίας Vodafone-Panafon S.A., έκανε την παρουσίαση του προγράμματος τηλεϊατρικής που υλοποιείται σε 17 δήμους της χώρας, με πρωτοβουλία του διαδημοτικού δικτύου υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης ΟΤΑ, τη συνεργασία της Vodafone-Panafon και του Ιατρικού Αθηνών και την τεχνική υποστήριξη της εταιρίας Vidavo. «Το πρόγραμμα τηλεϊατρικής, ένα δίκτυο τηλεμετρίας ιατρικών παραμέτρων σε ομάδες πληθυσμού με σκοπό την παροχή διαγνωστικών υπηρεσιών υγείας ως και υπηρεσιών ιατρικής συμβουλής, ξεκίνησε να υλοποιείται το 2007 σε 17 επιλεγμένους δήμους-μέλη του διαδημοτικού δικτύου υγείας και συγκεκριμένα στους δήμους Νέου Σιδηροχωρίου Ροδόπης, Κορμίστας Σερρών, Άνω Πωγωνίου Ιωαννίνων, Κύρρου Πέλλας, Σταυρούπολης Ξάνθης, Θεραπνών Λακωνίας, Δημητσάνας Αρκαδίας, Αρκαδίου Ρεθύμνου, Αμπελώνα Λάρισας, Γαύδου Κρήτης, Λαμπείας Ηλείας, Ταμυνέων Ευβοίας, Ευεργέτουλας Λέσβου, Παλλήνης και Πόρου Αττικής, Πλατέος και Ανθεμίων Ημαθίας. Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από τις εταιρείες Vidavo και Vodafone, ενώ το κεντρικό Νοσοκομείο αναφοράς είναι το Ιατρικό Αθηνών. Η εταιρία Vidavo έχει προμηθεύσει 17 "βαλιτσάκια" (σετ συσκευών τηλεϊατρικής) στα περιφερειακά ιατρεία των συγκεκριμένων δήμων, τα οποία περιέχουν καταγραφέα ηλεκτροκαρδιογράφηματος, οξύμετρο για τη μέτρηση του επιπέδου κορεσμού οξυγόνου στο αίμα και του σφυγμού, πιεσόμετρο και Holter για τη μέτρηση της συστολικής και διαστολικής πίεσης και των σφυγμών, σπιρόμετρο για την καταγραφή πολλαπλών παραμέτρων της πνευμονικής λειτουργίας, μετρητή γλυκόζης αίματος και συσκευή PDA εφοδιασμένη με κάρτα GPRS. Στις εν λόγω μονάδες το ιατρικό προσωπικό (αγροτικός ιατρός, νοσοκόμα), αφού εκπαιδεύτηκε στη χρήση αυτού του εξοπλισμού, καταγράφει τα βιολογικά σήματα ασθενών με χρόνιες παθήσεις (καρδιοπάθειες, πνευμονοπάθειες, υπέρταση, ζαχαρώδη διαβήτη, κλπ.) με τη χρήση αυτών των συσκευών, οι μετρήσεις μεταφέρονται ασύρματα μέσω πρωτοκόλλου ασύρματης επικοινωνίας (bluetooth) σε υπολογιστή χειρός (PDA) και από εκεί αποστέλλονται ασύρματα, μέσω GPRS στον κεντρικό σταθμό διαχείρισης (Ιατρικό Αθηνών). Εν συνεχεία, εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό του Ιατρικού, που έχει εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, λαμβάνει τα σήματα, αξιολογεί τα δεδομένα και βάσει αυτών παρέχει αντίστοιχες διαγνωστικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ιατρικής συμβουλής προς το αποστέλλον ιατρικό προσωπικό των περιφερειακών ιατρείων των δήμων και μέσω αυτού στους ίδιους τους εξετασθέντες. Το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιηθεί η τηλεϊατρική με την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας σε απομακρυσμένες περιοχές καταργώντας σύνορα, γεωγραφικούς περιορισμούς και δυσκολίες πρόσβασης του πληθυσμού στα νοσοκομεία. Δίνει τη δυνατότητα να ασκηθεί προληπτική ιατρική και διευκολύνει το ιατρικό προσωπικό των περιφερειακών ιατρείων. Ήδη έχουμε μπει στη 2η φάση του προγράμματος με επέκταση της χρήσης του και σε άλλες κατηγορίες πληθυσμού -όχι κατ' ανάγκη ασθενείς- όπως ευαισθητες κοινωνικές ομάδες (παχύσαρκοι, άνδρες 40-60 ετών, νέοι που αθλούνται ή πρόκειται να αθληθούν). Το μεγάλο όφελος που παρέχει το πρόγραμμα είναι η δυνατότητα που παρέχει σε ασθενείς απομακρυσμένων περιοχών να απολαμβάνουν υψηλές υπηρεσίες διάγνωσης, χωρίς να μετακινούνται στα νοσοκομεία». Κλείνοντας, η κ. Ζευγώλη παρουσίασε στατιστικά στοιχεία από την κίνηση των εξετάσεων ανά δημοτικό ιατρείο.
Ο δήμαρχος Πλατέος κ. Φώτης Δημητριάδης, παρουσίασε στοιχεία από την εφαρμογή της τηλεϊατρικής στο δήμο Πλατέος και τα μέχρι τώρα αποτέλεσματά της, αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Στο διάστημα από τις αρχές Φεβρουαρίου που ξεκίνησε το πρόγραμμα μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου 2009, πραγματοποιήθηκαν, μέσω του δικτύου GPRS της Vodafone, 1.243 συνδέσεις της ηλεκτρονικής συσκευής που διατέθηκε στο δήμο μας με το σύστημα τηλεϊατρικής και διαβιβάστηκαν ιατρικά δεδομένα για 334 περιπτώσεις εξεταζόμενων δημοτών μας, που περιελάμβαναν 867 μετρήσεις. Συγκεκριμένα έγιναν: 7 ηλεκτροκαρδιογραφήματα, 92 σπιρομετρήσεις, 152 μετρήσεις επιπέδων γλυκόζης, 216 μετρήσεις αρτηριακής πίεσης και 300 Οξυμετρήσεις. Είναι αξιοσημείωτο ότι, από τις 334 εξετάσεις που έγιναν μέσω του προγράμματος τηλεϊατρικής στο δήμο μας, οι 284 (δηλαδή ποσοστό 85%) πραγματοποιήθηκαν μέσα στο μήνα Αύγουστο και ειδικότερα στο διάστημα ενός μόνον 10ημέρου. Η μαζική ανταπόκριση και συμμετοχή των κατοίκων στο πρόγραμμα, κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου 10ημέρου οφείλεται αφενός στην εκστρατεία ενημέρωσης του τοπικού πληθυσμού που κάναμε και η οποία, μπορώ να πω ότι ήταν αρκετά αποτελεσματική και αφετέρου στην έλλειψη ανάλογων προγραμμάτων στην περιοχή μας -πόσο μάλιστα όταν αυτά προσφέρονται δωρεάν στους κατοίκους. Ορίσαμε τα ΚΑΠΗ και τους χώρους των αγροτικών ιατρείων που υπάρχουν σε κάθε χωριό του δήμου μας, ως εξεταστικά κέντρα, βγάλαμε αφίσα, ανακοινώσεις και δελτία τύπου ώστε να ενημερωθούν όσο γίνεται περισσότεροι κάτοικοι. Στοχεύσαμε ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες που έχουν και περισσότερη ανάγκη, δεδομένου ότι τα άτομα της τρίτης ηλικίας εμφανίζουν συσσωρευμένα προβλήματα ασθενειών. Στη διάρκεια του 10ημέρου εξετάστηκαν δωρεάν περίπου 300 δημότες όλων των τοπικών διαμερισμάτων του δήμου μας, ενώ υπήρξαν και πολλοί που δεν πρόλαβαν να εξεταστούν λόγω της μεγάλης προσέλευσης. Για τον λόγο αυτό προγραμματίζουμε να επαναλάβουμε σύντομα την καμπάνια, ώστε να επωφεληθούν του προγράμματος και όσοι κάτοικοι δεν πρόλαβαν και επιθυμούν να εξετασθούν. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών που εξετάστηκαν ήταν άτομα ηλικίας άνω των 64 ετών (ποσοστό 73%), ακολούθησαν οι ηλικίες από 40 έως 63 ετών (ποσοστό 17%), από 18 έως 39 ετών (ποσοστό 8%), ενώ μικρό (περίπου 2%) ήταν το ποσοστό συμμετοχής των παιδιών και εφήβων. Ως προς την αναλογία των δύο φύλων, η συμμετοχή των γυναικών υπήρξε μεγαλύτερη από εκείνη των αντρών (ποσοστά 65% προς 35% αντίστοιχα)». Στην εισήγησή του, ο δήμαρχος Πλατέος επεκτάθηκε και σε γενικότερα θέματα που άπτονται της κοινωνικής πολιτικής των ΟΤΑ και στην πρόοδο που σημειώθηκε στη χώρα μας την τελευταία 15ετία: «Ένα σημαντικό μερίδιο στη πρόοδο αυτή οφείλεται και πιστώνεται στην τοπική αυτοδιοίκηση, και κυρίως στην πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση, που με την βοήθεια και των πόρων που διατέθηκαν σ' αυτήν μέσω του 2ου και, κυρίως, του 3ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, κατάφερε να δημιουργήσει σημαντικές δομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και πρωτοβάθμιας περίθαλψης, αναδεικνύοντας έτσι τον ουσιαστικό ρόλο που μπορεί και οφείλει να διαδραματίσει, αποκεντρωμένα, στο εγγύτερο προς τον πολίτη επίπεδο, παράλληλα και ενισχυτικά προς τις κρατικές δομές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης. Σήμερα, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της ΚΕΔΚΕ και της ΕΕΤΑΑ, λειτουργούν στη χώρα μας, με ευθύνη των ΟΤΑ, πάνω από 2.500 ΚΑΠΗ, 1.100 μονάδες «βοήθεια στο σπίτι», 200 ΚΔΑΠ, 170 μονάδες κοινωνικής μέριμνας, 142 δομές παροχής κοινωνικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών, 62 ΚΗΦΗ και 42 ΚΔΑΠ-ΑΜΕΑ. Αξιοσημείωτος είναι, επίσης, και ο ρυθμός αύξησης των δημοτικών ιατρείων που ιδρύονται και λειτουργούν κυρίως στους μεγάλους αστικούς δήμους. Η δραστηριοποίηση των ΟΤΑ στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής και οι προοπτικές περαιτέρω ενίσχυσής της, ιδιαίτερα στη σημερινή εξαιρετικά δυσμενή συγκυρία του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος, είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ΚΕΔΚΕ. Η χρηματοδότηση για τη διατήρηση αυτής της μεγάλης ομπρέλας των δομών κοινωνικής φροντίδας, που έχουν αναπτύξει οι δήμοι απ' άκρου σε άκρο στη χώρα μας και έχουν καταξιωθεί στη συνείδηση των πολιτών, αποτελεί το μεγάλο ζητούμενο για τα επόμενα χρόνια. Πάγια θέση της ΚΕΔΚΕ προς την πολιτεία είναι η τριμερής χρηματοδότηση αυτών των δομών από το κράτος, τους δήμους και τα ασφαλιστικά ταμεία. Ο ρόλος των ΟΤΑ στην κοινωνική πολιτική και την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, τα προβλήματα που υπάρχουν και οι προοπτικές που διανοίγονται, αναμένεται να τεθούν επί τάπητος και να συζητηθούν διεξοδικά στο διήμερο ειδικό θεματικό Συνέδριο που θα διοργανώσει η ΚΕΔΚΕ τον επόμενο μήνα, στις 25 και 26 Νοεμβρίου, εδώ στη Θεσσαλονίκη, στα πλαίσια της έκθεσης Polis. Η πολυπλοκότητα της λειτουργίας των δομών υγείας και πρόνοιας (ιατρικές υπηρεσίες, κοινωνικές, συμβουλευτικές, κλπ.) που αναπτύχθηκαν και λειτουργούν στους κόλπους των ΟΤΑ, σε συνδυασμό με την έλλειψη θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη μηχανισμών πρόληψης της υγείας διαμέσου της τοπικής αυτοδιοίκησης, ανέδειξαν την ανάγκη δημιουργίας ενός διαδημοτικού δικτύου, με τη συμμετοχή των δήμων που διαθέτουν ανάλογες δομές. Στο πλαίσιο αυτό, ιδρύθηκε το 2005 το "διαδημοτικό δίκτυο υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης ΟΤΑ", στο οποίο σήμερα συμμετέχουν ως μέλη του 140 δήμοι απ' όλη τη Χώρα. Το δίκτυο αυτό, παρά το σχετικά μικρό χρονικό διάστημα της λειτουργίας του, έχει να επιδείξει αξιόλογο έργο». Συνοψίζοντας ο δήμαρχος Πλατέος τόνισε ότι «το πρόγραμμα τηλεϊατρικής δίνει στο δήμο μας μία σημαντική ευκαιρία να αξιοποιήσουμε υπηρεσίες παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για τους δημότες και μάλιστα χωρίς κανένα απολύτως κόστος γι' αυτούς και στα περιφερειακά ιατρεία να παρέχουν διευρυμένες και εξειδικευμένες υπηρεσίες». Ο κ. Δημητριάδης έκλεισε την ομιλία του με ευχαριστίες προς το διαδημοτικό δίκτυο υγείας και τις εταιρίες Vodafone-Panafon και Vidavo «που έδωσαν τη δυνατότητα και στο δήμο που εκπροσωπώ, να αξιοποιήσουμε αυτό το ιδιαίτερα σημαντικό για τους συμπολίτες μας πρόγραμμα», ενώ ευχήθηκε στον αντιδήμαρχο Θεσσαλονίκης καλή επιτυχία στην εφαρμογή του προγράμματος τηλεϊατρικής στα ΚΑΠΗ του δήμου Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Οδυσσέας Ράπτης, διευθύνων σύμβουλος της e-Trikala και ιθύνων νους του δήμου Τρικκαίων που πρωτοπορεί στην ανάπτυξη και χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών αξιοποιώντας εφαρμογές τους και στον ευαίσθητο χώρο της υγείας, στην άκρως ενδιαφέρουσα εισήγησή του παρουσίασε τις εφαρμογές τηλεπρόνοιας που ήδη λειτουργούν στην πόλη των Τρικάλων. Είπε μεταξύ άλλων: «Σήμερα αυτό που μπορούμε να κάνουμε στα Τρίκαλα, με τη βοήθεια της τεχνολογίας που έχει αναπτυχθεί, είναι να βοηθήσουμε τους ανθρώπους μας. Η τεχνολογία βοηθά σήμερα το δημότη να εξυπηρετηθεί από απόσταση. Ένα τέτοιο έργο είναι και η εφαρμογή του προγράμματος «τηλεπρόνοιας-τηλεφροντίδας». Προτιμώ να χρησιμοποιώ αυτούς τους όρους κι όχι τη λέξη «τηλεϊατρική» γιατί οι δήμοι δεν κάνουν, προς το παρόν τουλάχιστον, ιατρική γνωμάτευση. Αυτό το κάνουν οι ειδικοί γιατροί, αλλά εμείς είμαστε οι διαμεσολαβητές, μεταξύ του δημότη και του γιατρού. Αν και στο μέλλον -αυτή είναι η ευρωπαϊκή κατεύθυνση- να δοθεί στους ίδιους τους δήμους η δυνατότητα να έχουν ειδικευμένο ιατρικό προσωπικό και να κάνουν ιατρικές γνωματεύσεις. Σήμερα μέσω της παροχής υπηρεσιών από απόσταση, βλέπουμε και το άλλο πρόσωπο του δήμου που είναι το κοινωνικό και το προνοιακό, που μεριμνά για τους ανθρώπους που έχουν δυσκολίες να μετακινηθούν σε ιατρικά κέντρα και για ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση σ' αυτά, όπως είναι οι Ρομά. Και αυτό εάν δεν μπορεί να το κάνει ο δήμος, ποιος μπορεί να το κάνει; Άλλωστε το ίδιο το καταστατικό των δήμων, ο κώδικας, αναφέρεται σε αυτή την υποχρέωση και ευθύνη των δήμων να παρέχουν μέσω των δομών τους πρόνοια στην κοινότητα, στους δημότες τους. Στα Τρίκαλα έχουμε οργανώσει δύο οικισμούς τσιγγάνων, με ιατροκοινωνικό κέντρο, με σπίτι πολιτισμού, κλπ. τους έχουμε εφοδιάσει με ειδικές κάρτες στις οποίες καταγράφεται το ιατρικό τους ιστορικό, που είναι διαθέσιμο στους γιατρούς και έχουμε πολύ καλή συνεργασία με το νοσοκομείο Τρικάλων. Μια σημαντική παράμετρος για την αποτίμηση των εφαρμογών της τεχνολογίας στην τηλεϊατρική και στην τηλεπρόνοια είναι -για να μιλήσω με οικονομικούς όρους- η ανάλυση κόστους-ωφέλειας. Να αναφέρω ένα παράδειγμα που αποκομίσαμε από πρόσφατη επίσκεψή μας στην Ολλανδία όπου είδαμε ότι πλέον τα ραντεβού στα νοσοκομεία κλείνονται μέσω του ίντερνετ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν κατά 40% οι επισκέψεις στα νοσοκομεία. Το νούμερο είναι εντυπωσιακό, αν αναλογιστούμε ότι το 40% των ανθρώπων δεν μετακινούνται άσκοπα, δεν χρησιμοποιούν το αυτοκίνητό τους, δεν μολύνουν το περιβάλλον, δεν εκτίθενται στο κίνδυνο των τροχαίων ατυχημάτων, δεν έχουμε θανάτους και τραυματισμούς και ούτω καθ' εξής. Τηλεφροντίδα είναι τηλεματικές εφαρμογές σε ασθενείς που βρίσκονται στο σπίτι τους ή σε ιδρύματα οι οποίοι έχουν μια χρόνια πάθηση που τους επιβάλλει να έχουν συχνή επαφή με το γιατρό τους, είτε είναι νοσοκομειακός είτε είναι ιδιώτης. Στα Τρίκαλα σήμερα ο ασθενής έχει στο σπίτι του μια συσκευή που του επιτρέπει να κάνει εύκολα μία μέτρηση, ένα καρδιογράφημα, και να μεταφέρει τα δεδομένα αυτής της μέτρησης μέσω του ίντερνετ και της τεχνολογίας, αλλά και ποιο απλά μέσα από το τηλέφωνό του, στο δήμο μας όπου εμείς το λαμβάνουμε και το στέλνουμε άμεσα στο γιατρό τον οποίο μας έχει υποδείξει ο ασθενής. Η δουλειά του δήμου είναι ο διαμεσολαβητής του ασθενή με το γιατρό του, για να επικοινωνήσει μαζί του όταν χρειάζεται. Το σύστημα δουλεύει τόσο καλά, ώστε σήμερα έχουμε στα Τρίκαλα ασθενείς που δεν βλέπουν τον γιατρό αλλά αυτός τους παρακολουθεί από απόσταση. Τους καλεί στο τηλέφωνο ο γιατρός για να φροντίσει τα θέματα της αγωγής που πρέπει να πάρουν. Παρέχουμε τηλεκαρδιολογία και τηλεσπειρομέτρηση στους δημότες και τηλεϊατρική στους τσιγγάνους σε συνεργασία με το νοσοκομείο Τρικάλων με το οποίο έχουμε συμπράξει και έχουμε καλή συνεργασία. Με ηλεκτρονική κάρτα υγείας και ασφάλισης, ο κάθε πολίτης θα έχει το ιστορικό του, έναν προσωπικό φάκελο φορτωμένο με όλα τα ιατρικά στοιχεία (εξετάσεις, φάρμακα, αγωγές και θεραπείες που κάνει) ώστε ανά πάσα στιγμή όπου κι αν βρίσκεται θα μπορεί να είναι διαθέσιμος ο ηλεκτρονικός φάκελος του ασθενούς σε οποιονδήποτε γιατρό, που θα έχει φυσικά την εξουσιοδότηση για να παρέχει άμεσα ιατρική γνωμάτευση. Τις εφαρμογές αυτές τις αναπτύξαμε με χρηματοδότηση που πήραμε από την "Κοινωνία της Πληροφορίας" και τώρα έχουμε υποβάλλει ένα καινούργιο πρόγραμμα στο επιχειρησιακό για την "ψηφιακή σύγκλιση" ώστε να επεκτείνουμε τις εφαρμογές αυτές και στα περιφερειακά ιατρεία της περιοχής μας. Επίσης ετοιμάζουμε ένα πρόγραμμα για ανοιακούς ανθρώπους ώστε να τους παρακολουθούμε ανά πάσα στιγμή. Δεν είναι τυχαίο ίσως ότι στο προηγούμενο πανευρωπαϊκό καρδιολογικό συνέδριο, που έγινε στο Μόναχο, επέλεξαν τη δική μας περίπτωση και της πόλης του Manchester από το Ηνωμένο Βασίλειο, ως καλές πρακτικές για να τις παρουσιάσουν. Οι δήμοι οφείλουν, είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν υπηρεσίες πρόνοιας και τηλεφροντίδας στους δημότες. Και η πρόνοια σε δημότες που δεν μπορούν να μετακινηθούν βοηθιέται από την τεχνολογία».
Ενδιαφέρουσες ήταν και οι εισηγήσεις που ακολούθησαν. Ο κ. Γιώργος Σκοκέας, διευθύνων σύμβουλος της iDSmartway, παρουσίασε την εφαρμογή που ανέπτυξε η εταιρία του με την ηλεκτρονική κάρτα υγείας και ασφάλισης στο δήμο Τρικκαίων. Ο κ. Χαράλαμπος Καρβούνης, καθηγητής καρδιολογίας του ΑΠΘ και γενικός γραμματέας της καρδιολογικής εταιρίας βορείου Ελλάδος, παρουσίασε την εφαρμογή της τηλεϊατρικής στο Άγιο Όρος. Η κ. Ευαγγελία Κουϊδή, αναπλ. καθηγήτρια αθλητιατρικής του ΑΠΘ, αναφέρθηκε στο ρόλο της τηλεματικής στη προστασία της υγείας των αθλούμενων, ενώ ο κ. Λεόντιος Χατζηλεοντιάδης, αναπλ. καθηγητής του ΑΠΘ, παρουσίασε τις νέες τεχνικές επεξεργασίας βιοϊατρικών σημάτων και τις προοπτικές ενσωμάτωσής τους στην τηλεϊατρική.
Στο περιθώριο των εργασιών της ημερίδας, ο δήμαρχος Πλατέος συζήτησε με την κ. Βιβή Κατσούλη (εταιρία Vidavo), το ενδεχόμενο συμμετοχής του δήμου Πλατέος σε πρόγραμμα παροχής υπηρεσιών τηλεψυχιατρικής σε κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες, που σχεδιάζεται να υποβληθεί για χρηματοδότηση στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα». Το πρόγραμμα, που θα υλοποιηθεί με τη σύμπραξη της ψυχιατρικής κλινικής «Ασκληπιός», του ΑΠΘ και της Vidavo, προβλέπει τη δημιουργία κινητής μονάδας ψυχικής υγείας, στελεχομένης με ειδικό ψυχίατρο, ψυχολόγο και νοσοκόμο, καθώς και την τοποθέτηση σε δημοτικά καταστήματα συστημάτων τηλεψυχιατρικής, για την παρακολούθηση ασθενών και ομάδων υψηλού κινδύνου που για διάφορους λόγους δεν έχουν πρόσβαση σε νοσηλευτικές δομές ψυχικής υγείας.
Την έναρξη των εργασιών της ημερίδας έκανε ο αντιδήμαρχος κοινωνικής πολιτικής του δήμου Θεσσαλονίκης κ. Αστέριος Δεληγιάννης, που ανήγγειλε τα εγκαίνια προγράμματος προληπτικής ιατρικής στα ΚΑΠΗ του δήμου Θεσσαλονίκης με τη χρήση της τηλεϊατρικής, που θα υλοποιηθεί με τη συνδρομή του εργαστηρίου πειραματικής φυσιολογίας της ιατρικής σχολής του ΑΠΘ και υπεύθυνο τον καθηγητή της ιατρικής σχολής του ΑΠΘ κ. Γιώργο Ανωγειανάκη. Στην ομιλία του ο κ. Δεληγιάννης είπε μεταξύ άλλων: «Εμείς οι παλαιότεροι γιατροί -και μιλώ με την ιδιότητα του καρδιολόγου- μάθαμε να ζούμε τον άρρωστο κοντά μας, να χρησιμοποιούμε το ακουστικό, να χρησιμοποιούμε τη ζωντανή επικοινωνία. Περάσαμε πλέον σε μία άλλη εποχή τεχνολογίας όπου χρησιμοποιούμε τα διαγνωστικά μέσα και τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα πρόκληση που θυμίζει την εικονική πραγματικότητα, μια προέκταση στο χώρο και στο χρόνο: Ο γιατρός από τη μια μεριά είναι κοντά στον ασθενή και από την άλλη έχουμε τον ειδικό, αυτόν που χρειάζεται ο ασθενής για τη διάγνωση, να βρίσκεται στην άλλη πλευρά μπροστά σε μια οθόνη. Η ιατρική φροντίδα περνά σε μια άλλη εποχή, ελπιδοφόρα και ικανή να λύνει πιο πολλά προβλήματα. Που δίνει τη δυνατότητα στους δήμους με ειδικά προγράμματα τηλεϊατρικής, όπως αυτό που ξεκινάμε από τα ΚΑΠΗ του δήμου μας, ν' αγκαλιάσουμε όλους τους δημότες. Ωστόσο -όπως επισήμανε ο κ. Δεληγιάννης- υπάρχουν δύο προβλήματα που πρέπει να ξεπεραστούν. Το ένα έχει να κάνει με το κατά πόσο είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι, εμείς οι γιατροί, να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις νέες τεχνολογίες και το άλλο αφορά τους κινδύνους παραβίασης των προσωπικών δεδομένων των ασθενών. Οι απαντήσεις που θα δοθούν σε αυτά τα ζητήματα θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη διάδοση και αποδοχή, από τον ιατρικό κόσμο και την κοινωνία, των εφαρμογών της ηλεκτρονικής υγείας». Ο αντιδήμαρχος έκλεισε την ομιλία του, δηλώνοντας αισιόδοξος για την επιτυχία του προγράμματος τηλεϊατρικής στα ΚΑΠΗ του δήμου Θεσσαλονίκης και ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες για την παρουσία τους στην ημερίδα.
Ο καθηγητής και διευθυντής του εργαστηρίου πειραματικής φυσιολογίας της ιατρικής σχολής του ΑΠΘ κ. Γιώργος Ανωγειανάκης, που συντόνισε τις εργασίες της ημερίδας, ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής: «Σήμερα η ιατρική αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα: Να αφήσει τους γιατρούς να τους χρησιμοποιήσουμε. Υπάρχουν πολλές παρανοήσεις για το τι είναι τηλεϊατρική. Η τεχνολογία έχει ξεφύγει μπροστά από μας τουλάχιστον 20 χρόνια. Ο μέσος εργαζόμενος σε ένα νοσοκομείο δεν μπορεί να φανταστεί, δεν ξέρει τι θα κάνει εάν περάσει τα ιατρικά δεδομένα σ' έναν υπολογιστή ή -εάν χρειαστεί να χρησιμοποιήσει κάποια ηλεκτρονική συσκευή- εάν θα μπορέσει να τα καταφέρει. Λέω συχνά, είναι εάν θέλετε το δικό μου motto ότι «οι γιατροί και οι νοσοκόμες νομίζουν ότι το ποντίκι και ο υπολογιστής δαγκώνει». Βρισκόμαστε δυστυχώς, για τους μεγαλύτερους από εμάς, σ' αυτή τη φάση. Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα. Το δεύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με μία μεγάλη ευθυνοφοβία. Κανένας δεν θέλει αυτά που κάνει να τα καταγράφει. Δυστυχώς πίσω από δικαιολογίες όπως "έχω να κάνω πάρα πολλά πράγματα", "δεν προλαβαίνουμε", "δεν είμαστε εύκαιροι να το περάσουμε στον υπολογιστή" στην πραγματικότητα εμείς οι γιατροί, τουλάχιστον οι περισσότεροι από εμάς, θέλουμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα να κάνουμε ένα μικρό ιατρικό λάθος, το οποίο είναι ανθρώπινο και μπορεί να είναι και ανώδυνο. Το τρίτο πρόβλημα είναι ότι οι ίδιοι οι άνθρωποι, οι ασθενείς, φοβούνται να χρησιμοποιήσουν την τηλεϊατρική λόγω των προσωπικών δεδομένων. Η αλήθεια είναι ότι το διαδίκτυο το χρησιμοποιούμε ως μέσο μεταφοράς δεδομένων, όχι ότι τα δεδομένα μας είναι στο διαδίκτυο. Όλα αυτά έχουν αποτελέσει προβλήματα στην εφαρμογή της τηλεϊατρικής. Πιστεύω όμως ότι σιγά-σιγά θα τα ξεπεράσουμε, γιατί η τηλεϊατρική μας δίνει τεράστιες δυνατότητες. Επιτρέπει την επεξεργασία και χρήση δεδομένων, να γίνονται ομαδοποιήσεις και βαθειές μελέτες με άμεσα και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Μας βοηθάει να κάνουμε μαζική παρακολούθηση δεδομένων, να έχουμε ενιαία διασυνδεδεμένα δίκτυα, όπως αυτό που αφορά δότες-λήπτες οργάνων, με άμεσα διαθέσιμες πληροφορίες που ήδη σώζουν ζωές. Η πρόληψη είναι το μεγαλύτερο χαρτί της τηλεϊατρικής. Μπορεί να απλοποιήσει τη ζωή μας, να πετύχει καλύτερη ποιότητα ζωής, με τον ειδικό να μπορεί να στείλει οποτεδήποτε και από οπουδήποτε μηνύματα στους ασθενείς του, με ένα τηλεφώνημα».
Η κ. Ναυσικά Ζευγώλη, υπεύθυνη εταιρικής υπευθυνότητας της εταιρίας Vodafone-Panafon S.A., έκανε την παρουσίαση του προγράμματος τηλεϊατρικής που υλοποιείται σε 17 δήμους της χώρας, με πρωτοβουλία του διαδημοτικού δικτύου υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης ΟΤΑ, τη συνεργασία της Vodafone-Panafon και του Ιατρικού Αθηνών και την τεχνική υποστήριξη της εταιρίας Vidavo. «Το πρόγραμμα τηλεϊατρικής, ένα δίκτυο τηλεμετρίας ιατρικών παραμέτρων σε ομάδες πληθυσμού με σκοπό την παροχή διαγνωστικών υπηρεσιών υγείας ως και υπηρεσιών ιατρικής συμβουλής, ξεκίνησε να υλοποιείται το 2007 σε 17 επιλεγμένους δήμους-μέλη του διαδημοτικού δικτύου υγείας και συγκεκριμένα στους δήμους Νέου Σιδηροχωρίου Ροδόπης, Κορμίστας Σερρών, Άνω Πωγωνίου Ιωαννίνων, Κύρρου Πέλλας, Σταυρούπολης Ξάνθης, Θεραπνών Λακωνίας, Δημητσάνας Αρκαδίας, Αρκαδίου Ρεθύμνου, Αμπελώνα Λάρισας, Γαύδου Κρήτης, Λαμπείας Ηλείας, Ταμυνέων Ευβοίας, Ευεργέτουλας Λέσβου, Παλλήνης και Πόρου Αττικής, Πλατέος και Ανθεμίων Ημαθίας. Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από τις εταιρείες Vidavo και Vodafone, ενώ το κεντρικό Νοσοκομείο αναφοράς είναι το Ιατρικό Αθηνών. Η εταιρία Vidavo έχει προμηθεύσει 17 "βαλιτσάκια" (σετ συσκευών τηλεϊατρικής) στα περιφερειακά ιατρεία των συγκεκριμένων δήμων, τα οποία περιέχουν καταγραφέα ηλεκτροκαρδιογράφηματος, οξύμετρο για τη μέτρηση του επιπέδου κορεσμού οξυγόνου στο αίμα και του σφυγμού, πιεσόμετρο και Holter για τη μέτρηση της συστολικής και διαστολικής πίεσης και των σφυγμών, σπιρόμετρο για την καταγραφή πολλαπλών παραμέτρων της πνευμονικής λειτουργίας, μετρητή γλυκόζης αίματος και συσκευή PDA εφοδιασμένη με κάρτα GPRS. Στις εν λόγω μονάδες το ιατρικό προσωπικό (αγροτικός ιατρός, νοσοκόμα), αφού εκπαιδεύτηκε στη χρήση αυτού του εξοπλισμού, καταγράφει τα βιολογικά σήματα ασθενών με χρόνιες παθήσεις (καρδιοπάθειες, πνευμονοπάθειες, υπέρταση, ζαχαρώδη διαβήτη, κλπ.) με τη χρήση αυτών των συσκευών, οι μετρήσεις μεταφέρονται ασύρματα μέσω πρωτοκόλλου ασύρματης επικοινωνίας (bluetooth) σε υπολογιστή χειρός (PDA) και από εκεί αποστέλλονται ασύρματα, μέσω GPRS στον κεντρικό σταθμό διαχείρισης (Ιατρικό Αθηνών). Εν συνεχεία, εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό του Ιατρικού, που έχει εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, λαμβάνει τα σήματα, αξιολογεί τα δεδομένα και βάσει αυτών παρέχει αντίστοιχες διαγνωστικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ιατρικής συμβουλής προς το αποστέλλον ιατρικό προσωπικό των περιφερειακών ιατρείων των δήμων και μέσω αυτού στους ίδιους τους εξετασθέντες. Το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιηθεί η τηλεϊατρική με την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας σε απομακρυσμένες περιοχές καταργώντας σύνορα, γεωγραφικούς περιορισμούς και δυσκολίες πρόσβασης του πληθυσμού στα νοσοκομεία. Δίνει τη δυνατότητα να ασκηθεί προληπτική ιατρική και διευκολύνει το ιατρικό προσωπικό των περιφερειακών ιατρείων. Ήδη έχουμε μπει στη 2η φάση του προγράμματος με επέκταση της χρήσης του και σε άλλες κατηγορίες πληθυσμού -όχι κατ' ανάγκη ασθενείς- όπως ευαισθητες κοινωνικές ομάδες (παχύσαρκοι, άνδρες 40-60 ετών, νέοι που αθλούνται ή πρόκειται να αθληθούν). Το μεγάλο όφελος που παρέχει το πρόγραμμα είναι η δυνατότητα που παρέχει σε ασθενείς απομακρυσμένων περιοχών να απολαμβάνουν υψηλές υπηρεσίες διάγνωσης, χωρίς να μετακινούνται στα νοσοκομεία». Κλείνοντας, η κ. Ζευγώλη παρουσίασε στατιστικά στοιχεία από την κίνηση των εξετάσεων ανά δημοτικό ιατρείο.
Ο δήμαρχος Πλατέος κ. Φώτης Δημητριάδης, παρουσίασε στοιχεία από την εφαρμογή της τηλεϊατρικής στο δήμο Πλατέος και τα μέχρι τώρα αποτέλεσματά της, αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Στο διάστημα από τις αρχές Φεβρουαρίου που ξεκίνησε το πρόγραμμα μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου 2009, πραγματοποιήθηκαν, μέσω του δικτύου GPRS της Vodafone, 1.243 συνδέσεις της ηλεκτρονικής συσκευής που διατέθηκε στο δήμο μας με το σύστημα τηλεϊατρικής και διαβιβάστηκαν ιατρικά δεδομένα για 334 περιπτώσεις εξεταζόμενων δημοτών μας, που περιελάμβαναν 867 μετρήσεις. Συγκεκριμένα έγιναν: 7 ηλεκτροκαρδιογραφήματα, 92 σπιρομετρήσεις, 152 μετρήσεις επιπέδων γλυκόζης, 216 μετρήσεις αρτηριακής πίεσης και 300 Οξυμετρήσεις. Είναι αξιοσημείωτο ότι, από τις 334 εξετάσεις που έγιναν μέσω του προγράμματος τηλεϊατρικής στο δήμο μας, οι 284 (δηλαδή ποσοστό 85%) πραγματοποιήθηκαν μέσα στο μήνα Αύγουστο και ειδικότερα στο διάστημα ενός μόνον 10ημέρου. Η μαζική ανταπόκριση και συμμετοχή των κατοίκων στο πρόγραμμα, κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου 10ημέρου οφείλεται αφενός στην εκστρατεία ενημέρωσης του τοπικού πληθυσμού που κάναμε και η οποία, μπορώ να πω ότι ήταν αρκετά αποτελεσματική και αφετέρου στην έλλειψη ανάλογων προγραμμάτων στην περιοχή μας -πόσο μάλιστα όταν αυτά προσφέρονται δωρεάν στους κατοίκους. Ορίσαμε τα ΚΑΠΗ και τους χώρους των αγροτικών ιατρείων που υπάρχουν σε κάθε χωριό του δήμου μας, ως εξεταστικά κέντρα, βγάλαμε αφίσα, ανακοινώσεις και δελτία τύπου ώστε να ενημερωθούν όσο γίνεται περισσότεροι κάτοικοι. Στοχεύσαμε ιδιαίτερα στις μεγαλύτερες ηλικίες που έχουν και περισσότερη ανάγκη, δεδομένου ότι τα άτομα της τρίτης ηλικίας εμφανίζουν συσσωρευμένα προβλήματα ασθενειών. Στη διάρκεια του 10ημέρου εξετάστηκαν δωρεάν περίπου 300 δημότες όλων των τοπικών διαμερισμάτων του δήμου μας, ενώ υπήρξαν και πολλοί που δεν πρόλαβαν να εξεταστούν λόγω της μεγάλης προσέλευσης. Για τον λόγο αυτό προγραμματίζουμε να επαναλάβουμε σύντομα την καμπάνια, ώστε να επωφεληθούν του προγράμματος και όσοι κάτοικοι δεν πρόλαβαν και επιθυμούν να εξετασθούν. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών που εξετάστηκαν ήταν άτομα ηλικίας άνω των 64 ετών (ποσοστό 73%), ακολούθησαν οι ηλικίες από 40 έως 63 ετών (ποσοστό 17%), από 18 έως 39 ετών (ποσοστό 8%), ενώ μικρό (περίπου 2%) ήταν το ποσοστό συμμετοχής των παιδιών και εφήβων. Ως προς την αναλογία των δύο φύλων, η συμμετοχή των γυναικών υπήρξε μεγαλύτερη από εκείνη των αντρών (ποσοστά 65% προς 35% αντίστοιχα)». Στην εισήγησή του, ο δήμαρχος Πλατέος επεκτάθηκε και σε γενικότερα θέματα που άπτονται της κοινωνικής πολιτικής των ΟΤΑ και στην πρόοδο που σημειώθηκε στη χώρα μας την τελευταία 15ετία: «Ένα σημαντικό μερίδιο στη πρόοδο αυτή οφείλεται και πιστώνεται στην τοπική αυτοδιοίκηση, και κυρίως στην πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση, που με την βοήθεια και των πόρων που διατέθηκαν σ' αυτήν μέσω του 2ου και, κυρίως, του 3ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, κατάφερε να δημιουργήσει σημαντικές δομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και πρωτοβάθμιας περίθαλψης, αναδεικνύοντας έτσι τον ουσιαστικό ρόλο που μπορεί και οφείλει να διαδραματίσει, αποκεντρωμένα, στο εγγύτερο προς τον πολίτη επίπεδο, παράλληλα και ενισχυτικά προς τις κρατικές δομές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης. Σήμερα, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της ΚΕΔΚΕ και της ΕΕΤΑΑ, λειτουργούν στη χώρα μας, με ευθύνη των ΟΤΑ, πάνω από 2.500 ΚΑΠΗ, 1.100 μονάδες «βοήθεια στο σπίτι», 200 ΚΔΑΠ, 170 μονάδες κοινωνικής μέριμνας, 142 δομές παροχής κοινωνικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών, 62 ΚΗΦΗ και 42 ΚΔΑΠ-ΑΜΕΑ. Αξιοσημείωτος είναι, επίσης, και ο ρυθμός αύξησης των δημοτικών ιατρείων που ιδρύονται και λειτουργούν κυρίως στους μεγάλους αστικούς δήμους. Η δραστηριοποίηση των ΟΤΑ στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής και οι προοπτικές περαιτέρω ενίσχυσής της, ιδιαίτερα στη σημερινή εξαιρετικά δυσμενή συγκυρία του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος, είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ΚΕΔΚΕ. Η χρηματοδότηση για τη διατήρηση αυτής της μεγάλης ομπρέλας των δομών κοινωνικής φροντίδας, που έχουν αναπτύξει οι δήμοι απ' άκρου σε άκρο στη χώρα μας και έχουν καταξιωθεί στη συνείδηση των πολιτών, αποτελεί το μεγάλο ζητούμενο για τα επόμενα χρόνια. Πάγια θέση της ΚΕΔΚΕ προς την πολιτεία είναι η τριμερής χρηματοδότηση αυτών των δομών από το κράτος, τους δήμους και τα ασφαλιστικά ταμεία. Ο ρόλος των ΟΤΑ στην κοινωνική πολιτική και την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, τα προβλήματα που υπάρχουν και οι προοπτικές που διανοίγονται, αναμένεται να τεθούν επί τάπητος και να συζητηθούν διεξοδικά στο διήμερο ειδικό θεματικό Συνέδριο που θα διοργανώσει η ΚΕΔΚΕ τον επόμενο μήνα, στις 25 και 26 Νοεμβρίου, εδώ στη Θεσσαλονίκη, στα πλαίσια της έκθεσης Polis. Η πολυπλοκότητα της λειτουργίας των δομών υγείας και πρόνοιας (ιατρικές υπηρεσίες, κοινωνικές, συμβουλευτικές, κλπ.) που αναπτύχθηκαν και λειτουργούν στους κόλπους των ΟΤΑ, σε συνδυασμό με την έλλειψη θεσμικού πλαισίου για την ανάπτυξη μηχανισμών πρόληψης της υγείας διαμέσου της τοπικής αυτοδιοίκησης, ανέδειξαν την ανάγκη δημιουργίας ενός διαδημοτικού δικτύου, με τη συμμετοχή των δήμων που διαθέτουν ανάλογες δομές. Στο πλαίσιο αυτό, ιδρύθηκε το 2005 το "διαδημοτικό δίκτυο υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης ΟΤΑ", στο οποίο σήμερα συμμετέχουν ως μέλη του 140 δήμοι απ' όλη τη Χώρα. Το δίκτυο αυτό, παρά το σχετικά μικρό χρονικό διάστημα της λειτουργίας του, έχει να επιδείξει αξιόλογο έργο». Συνοψίζοντας ο δήμαρχος Πλατέος τόνισε ότι «το πρόγραμμα τηλεϊατρικής δίνει στο δήμο μας μία σημαντική ευκαιρία να αξιοποιήσουμε υπηρεσίες παροχής πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για τους δημότες και μάλιστα χωρίς κανένα απολύτως κόστος γι' αυτούς και στα περιφερειακά ιατρεία να παρέχουν διευρυμένες και εξειδικευμένες υπηρεσίες». Ο κ. Δημητριάδης έκλεισε την ομιλία του με ευχαριστίες προς το διαδημοτικό δίκτυο υγείας και τις εταιρίες Vodafone-Panafon και Vidavo «που έδωσαν τη δυνατότητα και στο δήμο που εκπροσωπώ, να αξιοποιήσουμε αυτό το ιδιαίτερα σημαντικό για τους συμπολίτες μας πρόγραμμα», ενώ ευχήθηκε στον αντιδήμαρχο Θεσσαλονίκης καλή επιτυχία στην εφαρμογή του προγράμματος τηλεϊατρικής στα ΚΑΠΗ του δήμου Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Οδυσσέας Ράπτης, διευθύνων σύμβουλος της e-Trikala και ιθύνων νους του δήμου Τρικκαίων που πρωτοπορεί στην ανάπτυξη και χρήση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών αξιοποιώντας εφαρμογές τους και στον ευαίσθητο χώρο της υγείας, στην άκρως ενδιαφέρουσα εισήγησή του παρουσίασε τις εφαρμογές τηλεπρόνοιας που ήδη λειτουργούν στην πόλη των Τρικάλων. Είπε μεταξύ άλλων: «Σήμερα αυτό που μπορούμε να κάνουμε στα Τρίκαλα, με τη βοήθεια της τεχνολογίας που έχει αναπτυχθεί, είναι να βοηθήσουμε τους ανθρώπους μας. Η τεχνολογία βοηθά σήμερα το δημότη να εξυπηρετηθεί από απόσταση. Ένα τέτοιο έργο είναι και η εφαρμογή του προγράμματος «τηλεπρόνοιας-τηλεφροντίδας». Προτιμώ να χρησιμοποιώ αυτούς τους όρους κι όχι τη λέξη «τηλεϊατρική» γιατί οι δήμοι δεν κάνουν, προς το παρόν τουλάχιστον, ιατρική γνωμάτευση. Αυτό το κάνουν οι ειδικοί γιατροί, αλλά εμείς είμαστε οι διαμεσολαβητές, μεταξύ του δημότη και του γιατρού. Αν και στο μέλλον -αυτή είναι η ευρωπαϊκή κατεύθυνση- να δοθεί στους ίδιους τους δήμους η δυνατότητα να έχουν ειδικευμένο ιατρικό προσωπικό και να κάνουν ιατρικές γνωματεύσεις. Σήμερα μέσω της παροχής υπηρεσιών από απόσταση, βλέπουμε και το άλλο πρόσωπο του δήμου που είναι το κοινωνικό και το προνοιακό, που μεριμνά για τους ανθρώπους που έχουν δυσκολίες να μετακινηθούν σε ιατρικά κέντρα και για ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση σ' αυτά, όπως είναι οι Ρομά. Και αυτό εάν δεν μπορεί να το κάνει ο δήμος, ποιος μπορεί να το κάνει; Άλλωστε το ίδιο το καταστατικό των δήμων, ο κώδικας, αναφέρεται σε αυτή την υποχρέωση και ευθύνη των δήμων να παρέχουν μέσω των δομών τους πρόνοια στην κοινότητα, στους δημότες τους. Στα Τρίκαλα έχουμε οργανώσει δύο οικισμούς τσιγγάνων, με ιατροκοινωνικό κέντρο, με σπίτι πολιτισμού, κλπ. τους έχουμε εφοδιάσει με ειδικές κάρτες στις οποίες καταγράφεται το ιατρικό τους ιστορικό, που είναι διαθέσιμο στους γιατρούς και έχουμε πολύ καλή συνεργασία με το νοσοκομείο Τρικάλων. Μια σημαντική παράμετρος για την αποτίμηση των εφαρμογών της τεχνολογίας στην τηλεϊατρική και στην τηλεπρόνοια είναι -για να μιλήσω με οικονομικούς όρους- η ανάλυση κόστους-ωφέλειας. Να αναφέρω ένα παράδειγμα που αποκομίσαμε από πρόσφατη επίσκεψή μας στην Ολλανδία όπου είδαμε ότι πλέον τα ραντεβού στα νοσοκομεία κλείνονται μέσω του ίντερνετ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν κατά 40% οι επισκέψεις στα νοσοκομεία. Το νούμερο είναι εντυπωσιακό, αν αναλογιστούμε ότι το 40% των ανθρώπων δεν μετακινούνται άσκοπα, δεν χρησιμοποιούν το αυτοκίνητό τους, δεν μολύνουν το περιβάλλον, δεν εκτίθενται στο κίνδυνο των τροχαίων ατυχημάτων, δεν έχουμε θανάτους και τραυματισμούς και ούτω καθ' εξής. Τηλεφροντίδα είναι τηλεματικές εφαρμογές σε ασθενείς που βρίσκονται στο σπίτι τους ή σε ιδρύματα οι οποίοι έχουν μια χρόνια πάθηση που τους επιβάλλει να έχουν συχνή επαφή με το γιατρό τους, είτε είναι νοσοκομειακός είτε είναι ιδιώτης. Στα Τρίκαλα σήμερα ο ασθενής έχει στο σπίτι του μια συσκευή που του επιτρέπει να κάνει εύκολα μία μέτρηση, ένα καρδιογράφημα, και να μεταφέρει τα δεδομένα αυτής της μέτρησης μέσω του ίντερνετ και της τεχνολογίας, αλλά και ποιο απλά μέσα από το τηλέφωνό του, στο δήμο μας όπου εμείς το λαμβάνουμε και το στέλνουμε άμεσα στο γιατρό τον οποίο μας έχει υποδείξει ο ασθενής. Η δουλειά του δήμου είναι ο διαμεσολαβητής του ασθενή με το γιατρό του, για να επικοινωνήσει μαζί του όταν χρειάζεται. Το σύστημα δουλεύει τόσο καλά, ώστε σήμερα έχουμε στα Τρίκαλα ασθενείς που δεν βλέπουν τον γιατρό αλλά αυτός τους παρακολουθεί από απόσταση. Τους καλεί στο τηλέφωνο ο γιατρός για να φροντίσει τα θέματα της αγωγής που πρέπει να πάρουν. Παρέχουμε τηλεκαρδιολογία και τηλεσπειρομέτρηση στους δημότες και τηλεϊατρική στους τσιγγάνους σε συνεργασία με το νοσοκομείο Τρικάλων με το οποίο έχουμε συμπράξει και έχουμε καλή συνεργασία. Με ηλεκτρονική κάρτα υγείας και ασφάλισης, ο κάθε πολίτης θα έχει το ιστορικό του, έναν προσωπικό φάκελο φορτωμένο με όλα τα ιατρικά στοιχεία (εξετάσεις, φάρμακα, αγωγές και θεραπείες που κάνει) ώστε ανά πάσα στιγμή όπου κι αν βρίσκεται θα μπορεί να είναι διαθέσιμος ο ηλεκτρονικός φάκελος του ασθενούς σε οποιονδήποτε γιατρό, που θα έχει φυσικά την εξουσιοδότηση για να παρέχει άμεσα ιατρική γνωμάτευση. Τις εφαρμογές αυτές τις αναπτύξαμε με χρηματοδότηση που πήραμε από την "Κοινωνία της Πληροφορίας" και τώρα έχουμε υποβάλλει ένα καινούργιο πρόγραμμα στο επιχειρησιακό για την "ψηφιακή σύγκλιση" ώστε να επεκτείνουμε τις εφαρμογές αυτές και στα περιφερειακά ιατρεία της περιοχής μας. Επίσης ετοιμάζουμε ένα πρόγραμμα για ανοιακούς ανθρώπους ώστε να τους παρακολουθούμε ανά πάσα στιγμή. Δεν είναι τυχαίο ίσως ότι στο προηγούμενο πανευρωπαϊκό καρδιολογικό συνέδριο, που έγινε στο Μόναχο, επέλεξαν τη δική μας περίπτωση και της πόλης του Manchester από το Ηνωμένο Βασίλειο, ως καλές πρακτικές για να τις παρουσιάσουν. Οι δήμοι οφείλουν, είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν υπηρεσίες πρόνοιας και τηλεφροντίδας στους δημότες. Και η πρόνοια σε δημότες που δεν μπορούν να μετακινηθούν βοηθιέται από την τεχνολογία».
Ενδιαφέρουσες ήταν και οι εισηγήσεις που ακολούθησαν. Ο κ. Γιώργος Σκοκέας, διευθύνων σύμβουλος της iDSmartway, παρουσίασε την εφαρμογή που ανέπτυξε η εταιρία του με την ηλεκτρονική κάρτα υγείας και ασφάλισης στο δήμο Τρικκαίων. Ο κ. Χαράλαμπος Καρβούνης, καθηγητής καρδιολογίας του ΑΠΘ και γενικός γραμματέας της καρδιολογικής εταιρίας βορείου Ελλάδος, παρουσίασε την εφαρμογή της τηλεϊατρικής στο Άγιο Όρος. Η κ. Ευαγγελία Κουϊδή, αναπλ. καθηγήτρια αθλητιατρικής του ΑΠΘ, αναφέρθηκε στο ρόλο της τηλεματικής στη προστασία της υγείας των αθλούμενων, ενώ ο κ. Λεόντιος Χατζηλεοντιάδης, αναπλ. καθηγητής του ΑΠΘ, παρουσίασε τις νέες τεχνικές επεξεργασίας βιοϊατρικών σημάτων και τις προοπτικές ενσωμάτωσής τους στην τηλεϊατρική.
Στο περιθώριο των εργασιών της ημερίδας, ο δήμαρχος Πλατέος συζήτησε με την κ. Βιβή Κατσούλη (εταιρία Vidavo), το ενδεχόμενο συμμετοχής του δήμου Πλατέος σε πρόγραμμα παροχής υπηρεσιών τηλεψυχιατρικής σε κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες, που σχεδιάζεται να υποβληθεί για χρηματοδότηση στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα». Το πρόγραμμα, που θα υλοποιηθεί με τη σύμπραξη της ψυχιατρικής κλινικής «Ασκληπιός», του ΑΠΘ και της Vidavo, προβλέπει τη δημιουργία κινητής μονάδας ψυχικής υγείας, στελεχομένης με ειδικό ψυχίατρο, ψυχολόγο και νοσοκόμο, καθώς και την τοποθέτηση σε δημοτικά καταστήματα συστημάτων τηλεψυχιατρικής, για την παρακολούθηση ασθενών και ομάδων υψηλού κινδύνου που για διάφορους λόγους δεν έχουν πρόσβαση σε νοσηλευτικές δομές ψυχικής υγείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου